Przejdź do treści
AA

Niezależna Oficyna Wydawnicza

Niezależna Oficyna Wydawnicza

Okres wydawania:

od 01.01.1977 do 31.12.1989

Miejsce wydawania:

Warszawa

Rys historii wydawnictwa:

Do 1989 r. pozostająca w „podziemiu” NOW-a była największym i jednym z najważniejszych niezależnych wydawców w Polsce. Pomysł niezależnego wydawnictwa narodził w 1977 r. w kręgu studentów KUL: Bogdana Borusewicza, Piotra Jeglińskiego i Janusza Krupskiego, drukujących pismo „Zapis”. Mirosław Chojecki, działacz KOR, z którym grupa skontaktowała się latem 1977 r., zaproponował zmianę nazwy na Niezależna Oficyna Wydawnicza NOWA. Pod jego kierownictwem wydawnictwo rozpoczęło działalność w Warszawie, natomiast grupa lubelska zdecydowała się na odrębną działalność i rozpoczęła wydawanie pisma „Spotkania”.

Pierwszą publikacją z logo wydawnictwa było „Pochodzenie systemu” Marka Tarniewskiego (właśc. Jakub Karpiński) wydane w sierpniu 1977 r.  W nocie wydawniczej umieszczanej w publikacjach NOW-ej wskazywano, że wydawnictwo „dąży do tego, aby wolne słowo nie stawało przed barierą państwowego monopolu wydawniczo-informacyjnego”.

Decyzje o tym, co wydawać, zapadały w NOW-ej kolegialnie, ale wielki wpływ na to miał Adam Michnik. Jako fan,  niedostępnej wówczas w oficjalnym obiegu w Polsce, twórczości Czesława Miłosza walczył o jej publikację. Mirosław Chojecki chciał wydawać przede wszystkim książki odkłamujące białe plamy w historii. Pierwszymi publikacjami wydanymi przez Niezależną Oficynę Wydawniczą były: „Pochodzenie systemu” i „Działanie i przyszłość” Marka Tarniewskiego (właśc. Jakub Karpiński), „Niedrukowane” Andrzeja Kijowskiego, a także „Kompleks polski” Tadeusza Konwickiego.

W latach 1977-1989 NOW-a wydała ok. 300 książek z zakresu literatury polskiej i światowej oraz historii najnowszej, w nakładach od kilkuset do kilkunastu tys. egzemplarzy („Mała apokalipsa” Tadeusza Konwickiego, „Wielki strach” Juliana Stryjkowskiego). Na swoim koncie ma również wiele pism, m.in. „Zapis”, „Krytykę”, „Puls” i „Tygodnik Mazowsze”. Wydawnictwo szczyciło się profesjonalnie zorganizowanym system druku i kolportażu. W II połowie lat 80. NOW-a wydawała również kasety video, łącznie 21 tytułów oraz kasety magnetofonowe, łącznie 39 tytułów. Na przełomie 1982/1983 zapoczątkowała swoją działalność Nowakaseta, wydająca audycje literackie i historyczne, reportaże i występy niezależnych twórców i wykonawców. Pierwszą z 39 kaset był zbiór piosenek i pieśni nagranych w Ośrodku Odosobnienia w Łupkowie i Gołdap „Zielona wrona”. W połowie lat 80. z inicjatywy Bohdana Kosińskiego, Marcela Łozińskiego i Jacka Petryckiego powstała Videonowa, udostępniająca na kasetach wideo zakazane filmy fabularne i dokumentalne. Było ich 21, w tym – jako pierwsze -„Przesłuchanie” Ryszarda Bugajskiego, „Przechodnia” Andrzeja Titkowa i „Jest” Krzysztofa Krauzego. Z kolei Fotonowa wydawała pakiety zdjęć (m.in. „Jan Paweł II w Polsce’83”, Grzegorz Przemyk. Pogrzeb”, „Ksiądz Jerzy”).

W 1989 r. powstało legalne wydawnictwo SuperNOWA, wywodzące się z Niezależnej Oficyny Wydawniczej NOWA.

Drukarze:

Jan Walc, Zenon Pałka, Bogdan Grzesiak, Andrzej Górski, Emil Broniarek, Antoni Roszak, Tomasz Michalak, Adam Grzesiak, Roman Wojciechowski, Norbert Pietrzak, Ryszard Latecki, Tadeusz Markiewicz, Maciej Radziwiłł, Marek Chimiak, Mieczysław Grudziński, Piotr Szwajcer

Kolporterzy:

Marek Chimiak, Mieczysław Grudziński, Piotr Szwajcer

Inne:

Nowakaseta: Marek Borowik, Marek Chimiak, Witold Sielewicz, Janina Jankowska, Marek Mądrzejewski, Irena i Krzysztof Tittenbrunowie.

Videonowa: Bohdan Kosiński, Marcel Łoziński, Jacek Petrycki, Józef Chajn

Fotonowa: Erazm Ciołek

 

Początkowo książki drukowano na powielaczach spirytusowych, nast. białkowych, od 1980 – offsetowych

Bibliografia - najważniejsze publikacje:

•    Czarna księga cenzury PRL (1977)
•    Tadeusz Konwicki Kompleks polski (1977) – jako 3 numer „Zapisu”
•    Andrzej Kijowski „Niedrukowane” (1977) – wyd. II rozszerzone i dopełnione (1978)
•    Kazimierz Brandys Nierzeczywistość (1977)
•    Czesław Miłosz Traktat poetycki. Traktat moralny (1978)
•    Bohumil Hrabal Zbyt głośna samotność (1978)
•    Jan Nowak-Jeziorański Kurier z Warszawy (1979)
•    Iosif Brodski Wiersze i poematy (1979) w tłumaczeniu Stanisława Barańczaka
•    Günter Grass Blaszany bębenek (1979)
•    Witold Gombrowicz Trans-Atlantyk (1979)
•    Jerzy Andrzejewski Miazga (1979)

Czarna księga cenzury PRL (1977)

Czarna księga cenzury PRL

Autor publikacji:

Data wydania:

Dowiedz się więcej